Çin Devlet Başkanı Şi Jinping’in resmi bir ziyaret için bugün Kuzey Kore’ye giderek Kim Jong-un ile görüşmesi bekleniyor. Bu, 2005’ten beri Çin’den Kuzey Kore’ye yapılan ilk resmi ziyaret olacak.
Şi Jinping ve Kim Jong-un daha önce Çin’de 4 kez bir araya geldiler, ancak bu Çin Devlet Başkanı Şi’nin ülkeye ilk ziyareti olacak. İki liderin, Kuzey Kore’nin nükleer faaliyetlerine ilişkin ABD ile askıya alınan görüşmeleri ve ekonomik meseleleri değerlendirmeleri bekleniyor.Çin, en büyük ticaret ortağı olduğu Kuzey Kore için oldukça önemli. Şi’nin bu ziyareti, ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesi beklenen Japonya’daki G20 zirvesinden de bir hafta öncesine rastlıyor. Bu aynı zamanda Şubat ayında Vietnam’ın başkenti Hanoi’deki anlaşmasız biten Trump-Kim görüşmesinden beri, Şi’nin Kuzey Kore lideriyle ilk yüz yüze görüşmesi olacak.
GÖRÜŞME NEDEN ŞİMDİ GERÇEKLEŞİYOR?
Şi’nin iki günlük resmi ziyareti 2012’de göreve gelmesinden beri bir ilk. Bu ziyaret, Kuzey Kore liderinin prestijinin artması açısından önem taşıyor. İki liderin, Kuzey Kore’nin nükleer faaliyetlerini ve anlaşma olmadan sona eren Hanoi zirvesini ele almaları bekleniyor. Uzmanlar, Şi’nin neler olduğunu ve ilerleme kaydedilebilmesi açısından Trump ile görüştüğünde paylaşabileceği bir bilgi olup olmadığını öğrenmek isteyeceğini kaydediyor. Ziyaretin hafta başında duyurulmasına rağmen, Kuzey Kore’nin nükleer faaliyetlerini uydu aracılığıyla izleyen ’38 North’ adlı analiz grubunun editörü Jenny Town, iki ülkenin diplomatik ilişkilerinin başlamasının 70’inci yıl dönümü yaklaşırken bu ziyaretin gerçekleşmesinin sürpriz olmadığını söylüyor. Town’a göre bu ziyaretin G20 zirvesinden hemen önce gerçekleşmesi “sembolik önem” taşıyor ve Japonya’daki zirve kararı etkileyen faktör olmaktan ziyade daha çok bir bonus gibi.
ÇİN NE İSTİYOR?
Çin’in ana amacı Kuzey Kore’de istikrar ve bu ülke ile ekonomik işbirliği. İki komünist ülke eski müttefikler, ancak aralarındaki ilişki, Pekin’in Pyongyang’ın nükleer faaliyetlerine eleştirel yaklaşması nedeniyle son on yılda gerilmişti. Devlete bağlı China Daily gazetesi Çarşamba günü iki liderin ziyaret sırasında “somut işbirliği projelerine imza atacağını” duyurdu. Kuzey Kore’nin Rodong Sinmun gazetesinin ön sayfadan yayımlanan başyazısında, Şi nükleer anlaşmaya olan desteğini vurguladı. Yazıda, “Çin, Kuzey Kore’yi Kore Yarımadası meselesini siyasi olarak çözmesi yolunda doğru adımları takip etmesi için destekliyor” denildi.
KUZEY KORE NE İSTİYOR?
’38 North’ analiz grubundan Town, “Kuzey Koreliler, aralarında çok fazla güven ve iyi niyet olmasa da, dostlarını kendilerin yakın tutmak istiyorlar” diyor. Kuzey Kore ekonomisi uluslararası yaptırımlar altında zor günler yaşıyor. Çin en büyük ticaret ortağı, yani Pyongyang önemli bir ölçüde bu ortaklığa bağımlı. Ancak bu eşit bir ilişki değil – Kuzey Kore Çin’e, Çin’in Kuzey Kore’ye ihtiyaç duyduğundan çok daha fazla ihtiyaç duyuyor. Kuzey Kore uzmanı Peter Ward BBC’ye yaptığı açıklamada, “Çin, Kuzey Kore’nin ithalatı için, ki bu mineralleri, balık ürünlerini, tekstil ürünlerini ve işçileri kapsıyor, çoğunlukla ana istikamet” diyor. Pekin geleneksel olarak Kuzey Kore’nin endüstri ve diğer ürünlerinin ana ithalatçısı, ancak mevcut yaptırımlar nedeniyle bu ticaretin büyük bir kısmı durma noktasına geldi.
Ward, “Çin, BM yaptırımlarının bu alanlarda rahatlatılmasından yana” diyor. “Kuzey Kore’nin ekonomisinin uygun bir hızda büyüdüğünden ve Kuzey’in yeniden balistik füze ve/veya nükleer silah testine ihtiyaç duymayacağından emin olmak istiyor” diyor.
Yaptırımların yakın vadede kalkma olasılığı görünmüyor, Çin’in de bu konuda yapabileceği çok fazla bir şey bulunmuyor. Yine de ziyaret, Kim’in ABD’ye halen Çin’in desteğini arkasına aldığını gösteriyor.
