Siirt’in Eruh ilçesine bağlı Kuşdalı Köyü’nden geçen Zorava Çayı’nda, kurulmak istenen Hidroelektrik Santrali’ne (HES) karşı olan köylüler, Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) raporuna karşı İdare Mahkemesi’ne açtıkları davada, talepleri reddedildi. Karar üzerine köylüler, Danıştay’a başvurdu. Danıştay, Siirt İdare Mahkemesi’nin 2 Aralık 2020’de aldığı “ÇED raporunun iptali talebinin reddi” kararını köylüler lehine bozdu.
AKP’LİLER HES’TE ISRARLI
Danıştay’ın 24 Haziran’da aldığı karar, 13 Temmuz’da Siirt İdare Mahkemesi’nde görüldü. Danıştay’ın bozma kararının ardından davayı yeniden gören Siirt İdare Mahkemesi, Danıştay’ın kararı bozma doğrultusunda ÇED raporunun iptal edilmesi yönünde karar verdi. Danıştay’ın, almış olduğu karar sonrasında Siirt İl Genel Meclisi, harekete geçti. HDP’nin 3, AKP’nin ise 15 üyesinin bulunduğu İl Genel Meclisi, yine aynı bölgede HES yapılması için İmar Planı’nda değişikliğe giderek, 3’e karşı 15 oyla kabul etti.
DANIŞTAY HES PROJESİ KARARINI BOZDU
Danıştay kararının değerlendirme bölümünde şu ifadeler yer aldı:
“Keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak, uyuşmazlığın esası hakkında alınacak rapor ile dosyadaki bilgi ve belgelerini birlikte değerlendirilmesi suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir. Bu itibarla karara esas alınabilecek nitelikte ve yeterlilikte olmayan bilirkişi raporuna dayanılarak verilen davanın reddi yolundaki idare mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.”
Siirt İl Özel İdaresi tarafından alınan HES projesi kararında ise şunları kaydedildi;
“Mecliste alınan karar İlimiz Eruh İlçesi Kuşdalı Köyü sınırlarında bulunan mülkiyeti Maliye Hazinesi’ne ait 101 ada 1 nolu parsel üzerinde Tigris Enerjisi Üretim A.Ş tarafından yapılması planlanan 150.931.84 metrekarelik ormanlık alanda Mergi Regülatörü ve HES Projesi kapsamında Mergi Regülatörü ve HES Projesi olarak planlanan plan dosyasına ilişkin NİP: 56609770 pin numaralı 1/500 Ölçekli Nazım İmar Planı ile UİP: 56956778 PİN numaralı 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı İl Genel Meclisi tarafından 02/08/2021 tarihinde 42 nolu karar ile “5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu 10. Maddesi” gereğince onaylanmıştır. Onaylanan Nazım İmar Planı 10.08.2021 – 10.09.2021 tarihleri arasında 30 günlük askıya alınmıştır.”
“İL ÖZEL İDARESİNİN KARARI HES YAPILMASINA İMKAN TANIMAZ”
Zarova Çayı’na yakın bölgede yapılmak istenen HES projesine ilişkin SÖZCÜ’ye konuşan DEVA Partisi Siirt İl Başkanı Avukat Umut Dayanan şu değerlendirmede bulundu: “Bölgede barajlar yapılmadan önce Hidroelektrik Santralinin yapılması için ÇED raporu alınmıştı. Alınan ilk ÇED raporu olumluydu HES yapılmasında herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığı ve çevreye olumsuz bir etkisinin olmadığı yönünde bir tespit yapılmıştı. Bu karar sonrasında ÇED raporuna köylüler itiraz ettiler ve yargıya taşıdılar.
Siirt İdare Mahkemesi dava konusu ÇED Raporunda bir hukuka aykırılık bulmadı. Köylülerin bu konuyu Danıştay’a taşıması sonrasında Danıştay dosyayı bozdu ve ÇED raporunun HES’in ekolojik sistem üzerine etkileri, bölgedeki ekosisteme ve flora zenginliğine vereceği zararların bilimsellikten uzak bilirkişi raporu da incelenmemiş olması ve başka birkaç eksik husus yönünden bozdu. İl Özel İdaresi’nin, Zoravada yapılmak istenen HES’in imar durumuna ilişkin almış olduğu kararda bu eksikliklerden biriydi. Zoravaya HES yapılmasının önünde Danıştay’ın bozma kararı var. İl Özel İdaresi’nin almış olduğu imar değişikliği kararı ile o bölgede HES yapılmasına tek başına imkan sağlamaz. Kaldı ki bu karara da askı süresi içerisinde itirazlar yapılacaktır. Anılan karar sadece Danıştay’ın eksik gördüğü ve bozma kararı verdiği eksikliklerden bir tanesini İl Özel İdaresi’nin yerine getirmesinden ibarettir”
“ÇEVRE MÜCADELESİNİ SOUNUNA KADAR YÜRÜTECEĞİZ”
Hidroelektrik santralleriyle doğanın dengesiyle oynanmaya başlandığını söyleyen Dayanan, “Olur, olmaz nerede bir su akıyorsa hemen önüne bir set çekip HES yapıyorlar. Ama bu santrallerle o bölgenin doğal dengeleri bozuluyor. Sadece Siirt’in çevresinde tek bir mesire alanı yok. Zorava Çayı’ndan başka bir tek su tutulacak yer yok. Dolayısıyla burada çevresel etkilerin doğru değerlendirilmediğini zaten görüyoruz.
Çevre akarsularla dolu bir ili sular altında bıraktılar. Aynı zamanda bu işleri yapan müteahhitlerin de hiç değişmiyor olması da tesadüf değil. Türkiye’de 5 müttehittin dışında başka müteahhit yok mu? Ranta ve doğayı zarar verecek hangi çalışma olsa biz hep aynı müttehitleri görüyoruz. Siirt’te doğal dengenin korunması, çocuklarımızın, gelecek nesillerin nefes alabileceği tek alan olan Zarova Çayı’nın korunması için gereken hukukun mücadelesini veriyoruz. Zarova’ya HES yapılmaması için vatandaşlarımızla birlikte bu çevre mücadelesini sonuna kadar yürüteceğiz” ifadelerini kullandı.
