1971 yılında iki cilt olarak yayınlanan Tutunamayanlar Oğuz Atay’ın ilk romanıdır. Alışılagelen romanlardan farklılığı ile dikkat çeken roman tek cilt olarak 1984 yılında yayınlandı. Modern Türk Edebiyatı’nın en önemli eserleri arasında yer alan roman edebiyat tarihinde devrim niteliği de taşıyan bir dile sahip olması ile de bilinmektedir.
Tutunamayanlar, 1970 TRT Roman ödülünü de yazarı Oğuz Atay’a kazandıran eserdir. Yayınlandığı dönemde büyük eleştiriler alan roman günümüzde de en çok okunan kitaplar arasında bulunmaktadır. Özetlenmesi oldukça güç olan kitap sadece alışılagelen bir konu üzerinde ilerleyen bir yapıya sahip değildir. Romanda kimi zaman taşlamalar kimi zaman ruhsal çözümlemeler kimi zaman ise izlenimler farklı detaylar ile yorumlanarak aktarılmıştır.
Tutunamayan Romanının Konusu
Günümüzde halen en etkili romanlar arasında yer alıp beğenilen ve çok satan listelerinde bulunan “ Tutunamayanlar ” romanı Oğuz Atay’ın ilk romanıdır. Farklı üslup ve anlatım tarzı ile dikkatleri üzerine çeken roman kimi zaman anlaşılmayan kimi zaman ise son derece akıcı olan dili ile okuyucuyu karşılamaktadır.
Tutunamayanlar romanı Turgut Özben’ in arkadaşı olan Selim İleri’nin intiharı ve sonrasında yaşanan gelişmeler bütünüdür. Kitabın başkahramanı olan Turgut Özben ve iç sesi Olric arasındaki konuşmalar ve daha fazlası kitap içinde okuyucu ile buluşan en önemli kısımlardır.
Genç bir mühendis olan başkahraman Turgut Özben matematikçi arkadaşı Selim İleri’nin intiharı sonrasında bu olayı kolay atlatamaz. Selim ile ilgili olarak araştırmalar yapmaya başlar. Selim’ in birçok arkadaşı ile konuşur. Her konuştuğu kişiden farklı bir Selim görür. Tüm bunlar var olurken arkadaşı Selim’ in günlüğüne ulaşan Turgut Özben arkadaşı ve onu bu sona iten sebepleri daha net görür.
Oğuz Atay kitapta tutunamayan olarak Selim İleri’yi koysa da sonrasında aslında tutunamayanın Turgut Özben ve hatta yüzlerce kişi olduğunu da fısıldamıştır.
Tutunamayan Romanı Hakkında
Tutunamayanlar romanında detaylara sıklıkla yer açılmıştır. Hatta bazı detaylar ya da bölümler uzun uzun anlatılmaktadır. Alışılagelen roman skalasından son derece uzak olmak ile beraber farklı bir anlatım ile kitabın her bölümünde okuyucunun kendi iç sesine yönelmesi de sağlanıyor.
Turgut Özben ve Olric ile yapılan konuşmalar ise insanın kendi iç dünyası içindeki karmaşayı, buluşları ve kimi zaman buluşmaları da aktarıyor. Hayatta tutunamayanlar ve tutunanların arasındaki ince çizgiyi çok ideal bir formda aktaran Oğuz Atay roman dili ve aktarımları ile de eşsiz bir eserin hazırlamıştır.
Tutunamayanlar romanı 700 sayfa üstü olmak ile beraber dört bölümden oluşmaktadır. Romanda aynı zamanda 16 alt bölüm yer alıyor. Kitap ile ilgili olarak yer alan eleştiriler de bazı yerlerde noktalama ve hatta paragraf dahi olmadan yapılan anlatımların yer almasıdır. Okuyucunun sıkılması beklenen bu bölümler ise çoğu okuyucu için sonunun merak edildiği yerlerdir.
Kimi zaman eski Türk dili ile yazılan bazı kelimeler yer almaktadır. İki farklı insan profilini okuyucuya aktaran eser hayata tutunabilenleri resmederken aynı zamanda tutunamayanların melankolik durumunu güvensiz ve çekingen hallerini de aktarmaktadır.
Eserin tamamında asıl konudan çok uzaklaşılmamak ile beraber her daim etrafında dolandığı hissinin aktarılması yer alır. Bir anda konunun ortasında bir anda uzağında kalan okuyucu birçok anlatımda kimi zaman sadece tek bir cümle için bir roman yazılabileceğini aktaran eşsiz bir eser olma özelliğine de sahiptir.
Oğuz Atay Kimdir?
1934 yılında İnebolu’ da dünyaya gelen Oğuz Atay “ Tutunamayanlar ” romanının yanı sıra Tehlikeli Oyunlar, Korkuyu Beklerken, Oyunlarla Yaşayanlar, Günlük, Eylembilim ve Bir Bilim Adamının Romanı eserlerini de Türk edebiyatına sunmuştur.
1977 yılında hayata veda eden yazar postmodern ve modern romanları sunması ile de bilinmektedir. Cumhuriyet dönemi yazarı olan Oğuz Atay sanat sanat içindir görüşüne sahiptir. romanlarının yanı sıra oyunları ile de bilinen Atay’ın ilk romanı Tutunamayanlar’ dır.
43 yaşında hayata veda eden Oğuz Atay Ankara Maarif Koleji ve İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Bölümü mezunudur. Tutunamayanlar romanı, devrim niteliği taşıyan önemli bir eser olmak ile beraber yayınında 20 yıl sonra ise Türk edebiyatının en seçkin eseri olarak UNESCO tarafından da seçilmesi ile de bilinir.
