Her yıl artan girdi maliyetleri sebebiyle ekonomik sıkıntının içerisine giren çiftçi şimdide tarımsal sulamada kullandığı elektrik borçlarıyla başı derde girdi. CHP Manisa Milletvekili Bekir Başevirgen tarafından verilen soru önergesine verilen cevapta çiftçinin tarımsal sulamada kullandığı elektrik borcunun ne kadar olduğu ortaya çıktı.
“ÇİFTÇİ ELEKTRİK BORCUNU ÖDEYEMİYOR”
Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez tarafından önergesi yanıtlanan Başevirgen yaptığı açıklamada, Manisa’da 2020-2021 yılı Mart ayına kadar 265 bin 380 çiftçiye elektrik faturası üretildiğini ve borcunu ödeyemeyen binlerce çiftçinin elektriğinin kesildiğini ifade etti.
CHP’li Başevirgen, girdi maliyetlerini arttığı bir dönemde tarımsal üretimin her geçen yıl zorlaştığını ve bu nedenle çiftçinin tarımsal üretimi bırakacak duruma geldiğinin altını çizerek şöyle konuştu:
* İlgili bakana verdiğimiz soru önergesinde, Manisa ilinde 2020 yılı ile 2021 Mart ayına kadar olan tarımsal sulama abonelerine yönelik üretilen 265.380 elektrik faturasından, sözleşmesine göre yükümlülüklerini yerine getirmeyen tarımsal sulama abone gruplarının yüzde 2,83’üne yani 7 bin 510 çiftçiye elektrik kesintisi uygulandığı belirtilmiş. Bakan Dönmez ayrıca Manisa’da 2020 Mart-2021 Mart arasındaki dönemde tarımsal sulama abonelerine ilişkin toplam borç tutarının 15 milyon 398 bin 328 Lira olduğunu kaydederek, önergede sorulan birçok soruyu yanıtsız bıraktığı gibi Türkiye geneli ile ilgili verileri de paylaşmadı.
* Sorduğumuz sorular yine yanıtsız kaldı. Türkiye genelinde elektrik borcu olan çiftçi sayısı ve icralık çiftçi sayısı açıklanmadı. Bakan ya herkesin memnun olduğunu ve icralık çiftçi olmadığını düşünüyor ya da durumun vahametini biliyor ve açıklamaktan kaçınıyor.
“ÇİFTÇİNİN EVİNİN ELEKTRİĞİNİ BİLE KESİYORLAR”
Tarımsal sulamada kullanılan elektrik borcunu ödeyemeyen çiftçinin elektrik dağıtım şirketleri tarafından ev elektriklerinin de kesildiğini söyleyen CHP’li Başevirgen şu ifadelere yer verdi; “Çiftçilerimizle yaptığımız görüşmelerde işin başka bir boyutu da ortaya çıktı. Tarımsal sulama elektrik borçlarından dolayı çiftçinin evindeki elektriğini bile kesiyorlar. Böyle bir durum kabullenemez. Sosyal devlet ilkesine tamamen aykırı olan bu uygulama binlerce insanın mağduriyet yaşamasına neden oluyor. Borcunu ödeyemedi diye yaşamsal ihtiyaç olan elektriğe ulaşma hakkının engellenmesi tamamen hak gaspıdır.”
“17 İLİN BORCU 23,5 MİLYONKEN, SADECE MANİSA’NIN BORCU 15 MİLYON LİRA”
CHP’li Başevirgen, Bakan Fatih Dönmez’in birkaç gün önce aralarında Bingöl, Ağrı, İstanbul, Van, Iğdır gibi illerin de bulunduğu 17 ile ait tarımsal sulama borcunu 23,5 milyon lira olarak açıkladığını hatırlatarak, “Sadece Manisalı çiftçinin, 2020 Mart-2021 Mart dönemine ait tarımsal elektrik borcu 15 milyon lira. Bu elektrik bedelleri, Gediz A.Ş. tarafından, çiftçilerimiz mahsul parasını alıp almadığına bakılmaksızın aylık olarak fatura ediliyor ve aylık olarak tahsil ediliyor. Tarımsal üretimde kullandığı elektriği kesilmesin diye bankalardan kredi çeken çiftçilerimiz var. Bu kadar çabaya rağmen yine de Manisalı çiftçi elektrik borçlarını ödeyemiyor.” diye konuştu.
“HASAT SONRASI FATURALANDIRMA ŞART”
Çiftçiye verilen desteklemelerin yetersiz olduğunu her fırsatta dile getirdiklerini belirten CHP’li Başevirgen, özellikle tarımsal sulamada kullanılan elektrik faturalarının hasattan sonra yapılması gerektiğinin altını çizdi.
Hem girdi maliyetlerinin artışı, hem de elektrik borçları sebebiyle çiftçinin artık üretimi bırakacak hale geldiğini söyleyen CHP’li Başevirgen şöyle konuştu:
* Girdi maliyetlerinin yükselmesi nedeniyle tarımsal üretim yapmanın zorlaştığı bu dönemde, sulama nedeniyle elektrik borcunu ödeyemeyen çiftçiler de üretimi bırakacak. Bu zamana kadar 1 milyon çiftçi ve üretici üretimi bıraktı ve son 20 yılda 4 milyon hektardan fazla tarım arazisi ekim dışı kaldı. Maliyet yükü altında ezilen çiftçi sulama da yapamazsa üretim tamamen duracak. Girdilerin temininin yanında çiftçinin bu dönemde katlanmakta zorluk çektiği maliyetleri var.
* Özelikle sulama maliyetleri çok önemli. Manisa’da bir süredir ciddi anlamda su sıkıntısı yaşanıyor. Tarımsal sulama ihtiyacı ancak yer altı sularından, kuyu açmak sureti ile karşılanabiliyor. Bu kuyular açıldığı zaman da bu suyu elektrikle çıkarabiliyorsunuz. Derin su sondajı elektrik faturalarını da katlıyor.
* Elektrik şirketleri özelleştiği için, kuyular açılıp da çalışmaya başlayınca faturalarını peşin kesip çiftçiye gönderiyorlar. Ekim faaliyetlerinin başladığı dönemde, faturaların karşılanması çiftçi açısından mümkün değil. Çiftçinin aylık geliri yok, geliri hasat döneminde. Tarımsal sulama abonelerine ait elektrik faturalarının hasat dönemi sonrasına ertelenmesi ve çiftçinin bu darboğazdan kurtarılması gerekiyor.
