Mütehassıs tabipler, insanın hayatını ciddi bir şekilde etkileyen uykusuzluğun bebeklik döneminde atıldığını ifade ediyor. İnsomnia olarak da adlandırılan unutkanlık hastalığı beynin aktif olarak çalışmasını sağlayan noktaların gereğinden fazla çalışmasından dolayı görüldüğü belirtiliyor. Bir çok başka sebepten dolayı ortaya çıkabilen uykusuzluk hastalığının ihmal edilmemesi tavsiye ediliyor. Uyku bozukluklarının oluşturacağı başka sağlık problemleri ayrıca insan hayatının kalitesini tehlikeye sokuyor. Peki uykusuzluk neden olur, uykusuzluk çekiyorum tedavi yöntemleri neler, uykusuzluktan nasıl kurtulurum? İşte detaylar…
Uykusuzluk neden olur? Uykusuzluk çekiyorum… Uykusuzluktan nasıl kurtulurum?
Psikiyatri Uzmanı Uz. Psk. Ebru Öztepe Yavaşçı, ‘uykusuzluk’ hakkında nörolojik ve psikolojik değerlendirmelerde bulundu. Uykusuzluğun (insomnia) çok sık görülen ve çok ciddi ekonomik kayıplara sebebiyet veren bir rahatsızlık olduğunu ifade eden Uzar, “Uykusuzluk, uykuya dalmada zorluk, uykunun bölünmesi ve tekrar uyuyamama veya istenilenden önce uyanma durumudur. Toplumda hastaların çok büyük bir kısmı teşhis konmaksızın çaresiz halde kalmaktadırlar. Uyku, aşırı endişe ve çökkün duygu durumu gibi birçok iç faktörlere hassastır. Dış faktörler olarak geçici stresler, hastalık, kaza, evlenme, boşanma, eğitim, meslek edinme, gelir seviyesinde azalma, işsiz kalma, aşırı gürültü, yüksek veya düşük ısılar, rahatsız yatak, yüksek rakım, ‘jet lag’, ilaç bırakma, alışık olunmayan şartlarda uyuma en sık görülen sebeplerdir” dedi.
Bazı uykusuzluk problemlerinin psikiyatrik bozukluklar olmaksızın ortaya çıktığını ifade eden Uzar, “Ayrıca, bazı ilaçlar, madde kullanımı, huzursuz bacak sendromu, vücudun herhangi bir yerinde ağrı, bilekte sinir sıkışması, sinir damarlarında etkilenme (polinöropati), vardiyalı iş uyku bozukluğu, ‘jetlag’ uykusuzluğun sebepleri arasındadır. Keyif amacıyla alınan ilaç veya madde kullanımı, alkol ve kafein de uykusuzlukta rol oynayabilir. Huzursuz bacak hastalığı, kişinin uykuya dalma sırasında ayaklarda huzursuzluk, ağrı, yanma veya anormal hisler sonucu ayaklarını hareket ettirmek ve dolaşmak ister ve bu yüzden uykuya dalamaz. Yetişkinlerin yaklaşık üçte birinde yıl içinde bir veya daha fazla dönem uykusuzluk problemi belirlenmiştir. Toplumda yüzde 10-15 kişide uykusuzluk mevcuttur. Yaşla birlikte uykusuzlukta artış gösterir. Ayrıca özellikle ileri yaşta görülen Alzheimer hastalığı ve Parkinson hastalığı gibi hastalıklarda uykusuzluk sık görülür. Tedavi edilmeyen uykusuzluk ciddi olarak sosyal ve mesleki problemlere, dikkat dağınıklığı ve hafızada bozulmaya sebep olur. Bazı depresyon ilaçları uykusuzluğun yanı sıra uykuda bacakları hareket ettirme isteği ayaklarda huzursuzluk ve uykuya dalmada güçlük yapabilir. Uykusuzluğu olan kişinin tam bir nörolojik muayene ve psikiyatri konsültasyonu yapılmalıdır. Hastalardan uyku günlüğünü doldurması istenir. Gün içi kısa gündüz uykuları veya değişken yatma/uyanma saatlerinin tespiti için önemlidir. Tanı konduktan sonra hastaya davranışlarını düzeltme, altta yatan nedeni ortadan kaldırma ve uygun ilaç tedavisi verilir. Hastanın uykuda ayakları hareket ettirme huzursuzluk ayaklarda ağrı varsa uyku testi yapılması gerekir” şeklinde konuştu.
Uyku bozukluğu hayati tehlikeye sebep olur
Uyku düzensizliği ya da uyku bozukluğunun hayati riskler taşıdığına dikkat çeken Nöroloji Uzmanı Dr. Osman Demir, “Bunun başında trafik ve günlük yaşantımızdaki iş kazaları gelmektedir. Tedavi edilmediği takdirde bu kazalardan bir tanesi sonucu hayatımız tehlikeye girebilir” dedi.
Dr. Osman Demir sözlerine şöyle devam etti: “Uyku, aktif yaşamsal sürecimizde zihinsel ve fiziksel sağlığımız açısından çok önemlidir. Bu anlamda uykumuzda yaşadığımız problemler yani uyku bozuklukları, kişinin yaşam kalitesini alt üst eder, hayati tehlikelere varacak kadar sağlık sorunlarına yol açabilir. Bazı uyku bozuklukları uykuya dalma veya sürdürme güçlüğüne yol açar. Diğer uyku bozuklukları gündüz aşırı uykululuğa neden olur. Bu da trafik kazaları ve günlük yaşantımızdaki iş kazaları gibi çeşitli sorunları beraberinde getirebilir. Ruhsal durum üzerine etkilerine bakacak olursak depresyona ve sosyal ilişkilerde bozulmalara da yol açabilir. Arıca uykuda yürüme, altını ıslatma, kabuslar ve diğer sorunlar da uykuyu kesintiye uğratabilir. Bu anlamda uyku bozuklukları ihmal edilmemesi ve tedavi edilmesi gereken hastalıklardır.”