Araştırmacılar, mektuplarında “TDI reklamcılığı eğlenceli bir oyun değil, gerçek sonuçları olan kaygan bir eğimdir. Bağımlılık yapan maddeler bir yana, ürün satmak amacıyla insanların zihinlerine hayaller yerleştirmek önemli etik soruları gündeme getiriyor. Hayallerimiz kurumsal reklamcılar için bir oyun alanı olamaz” diye yazdılar.
Uyarı özellikle yılın en prestijli etkinliklerinden biri olan Super Bowl’da yayınlanmış bir kampanyadan sonra geldi. Coors isimli bira markasının tanıtım videosunda, markanın rüya araştırmalarına katılan deneklere uykuya dalmadan önce şelaleler, dağlar ve Coors görüntülerini ve seslerini içeren ve bir uyku bilimcinin yardımıyla oluşturulan video izletiliyor. Katılımcılar ayrıca videonun bir bağlantısını arkadaşlarına gönderirlerse hediye Coors alabiliyorlar. Rüya manipülasyonuna kaç kişinin katıldığı belli değil.
Coors isimli bira markasının tanıtım videosunda, markanın rüya araştırmalarına katılan deneklere uykuya dalmadan önce şelaleler, dağlar ve Coors görüntülerini ve seslerini içeren ve bir uyku bilimcinin yardımıyla oluşturulan video izletiliyor.
“UYKUYU SİLAHLANDIRARAK RÜYALARI KULLANACAKLAR”
Harvard Tıp Fakültesi’nde bilişsel bir sinirbilimci ve psikiyatri profesörü olan Bob Stickgold, Coors’un diğer şirketler tarafından potansiyel olarak tekrarlanabileceğine inandığı çabaları hakkında şunları söyledi: “Bundan daha kötüsü olabilir mi bilmiyorum. Bir reklam kampanyası muhtemelen uykuyu silahlandırarak geliştirilebilir.”
Araştırmacılara göre rüya kuluçkası kavramı; bir kişinin belirli bir konu hakkında rüya görmesine yardımcı olmak için uyanıklık sırasında binlerce yıldır kullanılan teknikler olarak tanımlanıyor. Son on yılda yapılan araştırmalar ise insanların rüyalarının daha fazla hedef alınabileceğini ve insanların uyurken ortaya çıkan düşüncelere oldukça duyarlı olabileceğini gösteriyor.
RÜYA REKLAMCILIĞI GERÇEK OLABİLİR Mİ?
2014 yılında yapılan bir araştırma, uyurken sigara ve çürük yumurta kokusuna maruz kalan sigara içenlerin takip eden hafta boyunca yüzde 30 daha az sigara içtiklerini göstermişti.
Şimdiye kadar yapılan araştırmaların çoğu olumlu sonuçlara yönelik olsa da, bilim insanları rüya reklamcılığı tehdidinin gerçekleşmesinden korkuyorlar ve giderek daha fazla kablolu hale gelen bir dünyada bunun gönüllü katılımla sınırlı olmasını pek olası bulmuyorlar.
RÜYALARA İZİNSİZ SIZABİLİRLER
Stickgold; “30 milyona yakın insan, yatak odalarında Alexa tipi cihazlara sahip. Ve bu cihazlar istedikleri zaman istedikleri her şeyi oynatabilir. Reklamcılar sabah saat 2.30’da oynatmak istedikleri reklamlar için reklam zamanı satın alabilirler” diyor.
Stickgold, hedeflenmiş rüya kuluçkasının alenen yapılmayabilineceğine de dikkat çekiyor. Stickgold, bunun bir televizyon veya YouTube reklamı sırasında bir ürün her görüldüğünde belirli bir ses çalarak potansiyel olarak yapılabileceğini de söylüyor. Bu da tekniğin kullanıldığından insanların haberdar bile olamayabileceğine işaret ediyor.
Bilim insanlarının imzaladığı mektupta, ürünlerin rüyalara girmesini önlemek için reklamcılık konusunda daha katı düzenlemeler yapılması çağrısında bulunuldu. Araştırmacılar, bazı şirketlerin rüyalara girme potansiyelini aktif olarak incelediklerini söylese de Amerika Birleşik Devletleri Federal Ticaret Komisyonu, meseleye girip girmeyeceği konusunda henüz yorum yapmadı.
Stickgold ve diğer uyku uzmanları, “Proaktif eyleme ve yeni koruyucu politikalara acilen ihtiyaç olduğuna inanıyoruz” dedi.
