Çocuklarda şaşılık tedavisi; gözlerin paralel konuma getirilmesi, görme düzeyinin korunması amacıyla gerçekleştirilen uygulamalardır. Şaşılık, gözlerin aynı hizada olmaması şeklinde karakterize edilen bir göz hastalığıdır. Yapılan araştırmalar, şaşılığın toplumun %2-4’ünde görüldüğünü gözler önüne sermektedir.
Bebekler, her iki gözden gelen görüntüleri beyinde bulunan görme merkezinde bir araya getirir. Bu, 3 boyutlu görmenin geliştirilebilmesi adına önemli bir basamaktır. Bebekler derinlik hissi oluştururken sürecin başlarında şaşılık görülebilir. Bu tür şaşılık, 3. aya kadar olağan kabul edilir. Fakat şaşılık durumunun 4. aydan itibaren devam etmesi, konunun ciddiye alınmasını zorunlu kılmaktadır.
Bebeklerde göz kaymasının ciddi bir boyuta ulaşması durumunda, bebeklerde şaşılık tedavisi gerçekleştirilir. Bunun yanı sıra çocukluk döneminde de devam eden şaşılık durumunda muayene ve testler ile tanı ve teşhisin konulması, tedavi basamaklarının uygulanması gerekebilmektedir. Peki çocuklarda şaşılık tedavisi nedir, tedavide hangi yöntemler tercih edilir?
Çocuklarda Göz Kayması Neden Olur?
Bebeklik ve çocukluk döneminde şaşılığın anlaşılabilmesi için çocuklarda göz kayması belirtileri ile ilgili bilgi sahibi olunması gereklidir. Çocuklarda görülen şaşılığın belirtileri genel hatlarıyla şu şekildedir:
- Yürümede sonradan meydana gelen dengesizlik
- Daha çok ışıklı ortamlarda bir gözü kısma
- Gözlerdeki senkronik normal hareketlerin kaybolması
- Üç boyutlu görüntünün kaybolması
- Bulanık görmek
Yukarıdaki belirtilerden herhangi birinin görülmesi durumunda zaman kaybetmeden göz muayenesine gidilmelidir. Erken teşhis, tedavinin doğru ve sistematik bir şekilde planlanabilmesi adına önemlidir.
Çocuklarda Şaşılık Nasıl Tedavi Edilir?
Şaşılık, kendi kendine geçebilen bir göz hastalığı olmadığından şaşılık teşhisi konulduktan sonra hastanın yaşı, görme keskinliği başta olmak üzere çeşitli hususlara göre tedavi yönteminin belirlenmesi gerekmektedir. Çocuklarda şaşılık, çocuğun hem fiziksel hem de ruhsal anlamda kendisini kötü hissetmesine neden olur. Dolayısıyla çocuğun çok daha sağlıklı bir yaşantı sürdürebilmesi, doğru tedavi yönteminin belirlenmesi ve tedavinin sistematik şekilde uygulanmasıyla doğrudan alakalıdır.
Çocuklarda şaşılık tedavisi kapsamında temel olarak gözlük, kapama tedavisi, prizmatik cam tedavisi, cerrahi tedavi ve ortoptik tedavi olmak üzere farklı tedavi yöntemleri tercih edilir. Her yöntemde işlem basamakları ve uygulama şekli birbirinden farklıdır. Ayrıca şaşılık tiplerinin bazılarında gözlük kullanımı, şaşılığın tamamen tedavi edilmesini mümkün kılabilir. Bu nedenle şaşılığın derecesi doğru şekilde tespit edilmelidir.
Şaşılıkta Cerrahi Tedavi
Şaşılık tedavisinde, temel olarak görme bozukluğu giderilmelidir. Bununla birlikte göz tembelliği ve varsa şaşılığın ardında yatan diğer göz sorunları da tedavi edilerek bir sonraki aşama olan çocuklarda şaşılık tedavisine geçilmelidir. Tedavi; hastanın görme keskinliği, hastanın yaşı gibi hususlar gözetilerek hastaya özel şekilde planlamalıdır.
Çoğunlukla genel anestezi kullanılarak gerçekleştirilen şaşılık ameliyatı kapsamında gözde bulunan 6 kastan bazılarının kuvveti azaltılır, bazılarının kuvveti arttırılır. Bunun yanı sıra kaslardan bazılarının etki noktaları değiştirilmektedir. Daha önceden belirlenmiş olan işlem basamakları uygulandıktan sonra göz kapatılır. Cerrahi işlemden sonraki ilk gün, göz açılarak kontrol işlemleri gerçekleştirilir. Hasta, cerrahi işlemden sonra 6 ila 7 gün sonra normal yaşantısına dönebilmektedir. Çocuklarda şaşılık tedavisi kapsamında gerçekleştirilen ameliyat, 40-60 dakika sürmektedir. Ameliyat sonrası 4-6 saat içerisinde hasta taburcu edilebilmektedir.
Çocuklarda Göz Kaymasında Ortoptik Tedavi
Göz kaslarının fizik tedavisi olarak bilinen ve çocuklarda göz kayması tedavisi kapsamında yer alan şaşılıkta ortoptik tedavi, bazı kasları kuvvetlendirmeyi hedefler. Bunun yanı sıra yapılan işlemler sonucunda her iki gözle görme yeteneği de kuvvetlendirilmektedir. Bu sayede derinlik hissinin kazanılmasını veya sabitlenmesini olanaklı kılar. Ortoptik tedavi ile gözlerin paralel durmasına katkıda bulunur.
Çocuğun normal yaşantısında birçok aktiviteyi çok daha rahat bir şekilde gerçekleştirmesini mümkün kılan ortoptik tedavi, şaşılık tedavisinin önemli basamakları arasında yer alır.
