Tonlarca radyoaktif atık, asbest ve tehlikeli zararlı madde yüklü uçak gemisi Nae Sao Paulo’nun söküm için İzmir Aliağa’ya getirilmek istenmesi ile patlak veren tartışma gözleri bir kez daha gemi söküm bölgesine çevirdi.
Tesislerin bulunduğu alana giriş izni verilmeyen Aliağa Gemi Söküm Bölgesi’nin çevresinde asbest araştırması yapıldı.
Çalışma, çok sayıda sivil toplum kuruluşunun oluşturduğu Aliağa Çevre Platformu ile Asbest ve Tehlikeli Atıklar Derneği’nin girişimleri ile gerçekleştirildi.
Asbest söküm uzmanları Nimet Koç, Selda Altıntop, Mehmet Ali Özgünden, Emrah Güngör’den oluşan araştırma ekibi, 27 Temmuz – 5 Ağustos 2021 tarihleri arasında, Aliağa Gemi Söküm Bölgesi’nin yakınlarında toz numunelerini inceledi.
Kentin 55 noktasından alınan numuneler laboratuvarda analiz edildi ve sinsi felaket ortaya çıkarıldı.
GEMİ SÖKÜM BÖLGESİ ETRAFINDA ASBEST LİFLERİ BULUNDU
Asbest ve Tehlikeli Atıklar Derneği ASTA, “Tüm bir ilçenin tamamını taramak mümkün olamasa da öngörülen alanlarda numuneler alınarak asbestin kamuya açık alanlarda varlığı araştırılmıştır.
Gemi Söküm Bölgesi’nin etrafına asbest lifleri bulunmuştur” bilgisini verdi. ASTA, çarpıcı gerçeği şu açıklama ile duyurdu:
*Asbest bilindiği üzere; Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı IARC tarafından, birinci grupta kesin kanserojen tanımlanması ile sınıflandırılmıştır. Bu sebeple birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de 2005 sonrası kademeli olarak, son olarak da 2010 yılında kullanımı, her türlü satışı, ithalat ve ihracatı, maden olarak çıkarılması yasaklanmıştır.
*Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, her yıl 90 binden fazla insanın işyerinde asbest maruziyeti sonucu asbeste bağlı akciğer kanseri, mezotelyoma ve asbestozdan öleceği tahmin edilmektedir. Mesleki kanserden meydana gelen her üç ölümden birinin asbest nedenli olduğu tahmin edilmektedir.
*İşin boyutunun bu kadar olduğunu düşünmek büyük bir iyimserliktir… Asbest sadece mesleksel olarak öldürmez ve diğer bir kötü yanı da kontamine yani bulaşıcı olmasıdır. Çalışanların kıyafetleri ile evlerine ve ev halkına, doğru söküm uygulamaları yapılmadığında ise çevresinde yaşayan insanlara kadar hava ile taşınarak ulaşabilmektedir.
*Asbest Arge gurubumuz ve Aliağa Çevre Platformu desteği ile yaptığımız bu çalışmada numuneler dört asbest söküm uzmanı tarafından faklı zamanlarda yol kenarlarında bulunan yüzeysel tozlardan alınmıştır. Alınan numuneler ilgili bakanlık tarafından yetkilendirilen ve TÜRKAK tarafından akredite, bağımsız laboratuvar da inceletilmiştir. Laboratuvar sonucuna göre ilçe merkezinde asbest liflerine rastlanılmamıştır, lakin özellikle dikkatleri üzerine çeken gemi geri dönüşüm tesisleri yakınından alınan yol kenarı toz numunesinde asbest tespit edilmiştir.
*Şehir merkezinde bulunmaması olumlu görünse de gemi geri dönüşüm tesislerinde tespit edilmesi işin boyutunun faklı olduğu gemi söküm ve dönüşüm işlemi sırasında uygulanan yöntemlerde sıkıntılar olduğunu ortaya koymaktadır. İlgili bakanlıklar tarafından yapılacak daha detaylı bir araştırma ile kesin sonuçlara varılmalıdır.
*Sadece asbest değil, tüm tehlikeli maddelerin kullanıldığı alanlardan dünya standartlarının üzerinde uygulama örnekleriyle sökülerek veya temizlenerek bertaraf edilen, insan ve çevre sağlığına önem veren en iyi ülke olmak ümidiyle…
“KANSER OLMAK İSTEMİYORUZ”
ASTA İzmir Temsilcisi Nimet Koç, “Bu çalışma ilk, devamı gelmeli, sürekli denetim yapılmalı. Yetkililerin bu çalışmalara sahip çıkmasını istiyoruz” dedi. Aliağa Çevre Platformu ALÇEP de bugün basın açıklaması yaptı.
Açıklamada, “Kanser tehlikesi sokaklarımızın, evlerimizin, işyerlerimizin, evlerimizin içine kadar gelmiştir. Kanser olmak istemiyoruz” denildi. ALÇEP, Aliağa Belediye Başkanı Serkan Acar’ın 20 Ağustos 2021 günü yaptığı, “Asbest paniğine hiç gerek yok” açıklamasına da atıfta bulundu. ASTA ile birlikte yapılan araştırmada Aliağa Gemi Söküm Bölgesi ve çevresinde asbest lifleri bulunduğunun bilimsel olarak kanıtlandığı belirtilerek, belediye başkanı ve sorumluluğu bulunan bütün yetkililere çağrı yapıldı. ALÇEP açıklamasında şöyle denildi:
*İlgili devlet kurumları mutlaka Aliağa Gemi Söküm İşletmesi’nde detaylı asbest araştırma ve ölçümleri yaptırarak sonuçları kamuoyu ile paylaşmalıdır.
*Gemi Söküm Tesisleri, gemilerin sökümü sırasında asbestli söküm çalışmalarının mevzuatımızda yer alan yönetmeliklere göre yapılıp yapılmadığının tespiti için, biliminsanları ve basın kuruluşlarına açılmalı ve asbestin söküm çalışmaları bu alanda uzmanlaşmış tarafsız kuruluşlarca denetlenmelidir.
*Bizler Aliağa İlçesi’nin sahipleriyiz ve üç beş gemi söküm firmasının rantı uğruna işçilerimizin ve bizim sağlığımızın bozulmasına, deniz, hava ve toprağımızın, yani ekosistemimizin kirletilmesine asla müsaade etmeyeceğiz.
